Batı’nın küçük eniştesi: Yunanistan
Vakanüvis
Yunanistan’ın sıklıkla şımarık, vakit zaman da ateşle oynayan hal ve hareketleri, Türkiye’nin sabır sınamasından geçiyor.
Batılı devletlerin sırtını sıvazlamasıyla uygunca şirazesi bozulan Yunan idaresi, sonları daha ne kadar gerecek meçhul. Meçhul olmayan ise tarihi hakikâtler…
Tarihinin çok uzun bir kısmında çokça ezildiği, eziklendiği; efsane, palavra, mit vb ile kendisine bir geçmiş imal ettiği, küçük bir ülke olma, hassaten de asırlarca Müslüman Türk yönetiminin boyunduruğu altında kalmanın bariz kompleksini yaşadığı üzere hakikâtler…
“En huzurlu periyotları Osmanlı zamanındaydı”
Yunan(istan) ile ilgili tarihteki birinci kayıtlara M.Ö. 800’lerde tesadüf ediliyor.
Modern vakitlerde ‘Antik Yunan’ olarak isimlendirilen klasik periyot, Roma İmparatorluğu’nun istilasının tarihi olan M.Ö. 323’e kadar devam etmişti.
Uzun asırlar boyunca Roma İmparatorluğu’nun idaresi altında kalan Yunan coğrafyası, 1430’da Selanik’in, 1453’te de İstanbul’un fethiyle Osmanlı hakimiyetine girmişti.
Dinlerine, lisanlarına karışılmadan, ticaret yapıp zenginleşmelerine müsaade edilen Yunanlılar, tarihlerinin tahminen de en istikrarlı, huzurlu devresini Müslüman Türklerin idaresinde geçirmişlerdi.
‘Tanrıları’ geçimsiz ve sahtekârdı
Bugünkü Yunanların ataları olarak atıfta bulunduğu Antik Yunan’ın tarih sahnesinde görüldüğü asırlarda, bugünkü Atina ve etrafında yaşayan toplum, tam bir putperest toplumdu.
Bugün de ayakta olan Atina Akropolisi’ndeki (Hisar) Partenon, ‘Yunan itikadı’na nazaran rablerin ikametgâhıydı. Rablerin temel yeri aslında Yunanistan’ın en yüksek dağı olan Olimpos’tu, Partenon ise bu dağın bir yansıması olarak düşünülüyordu. Bütün ilahların heykelleri buradaydı.
Partenon’da 12 ilah bulunur, bu ilahların sayısı hiç değişmez, bir ilah vazifesi bıraktığı ya da başına bir iş geldiği vakit yerine yeni bir ilah atanırdı. Zeus gökyüzü ve hava olayları, Poseidon denizler ve sarsıntılar, Hephaistos demircilik ve ateş, Afrodit aşk ve hoşluk, Ares savaş, Dionisos şarap, üzüm ve cümbüş, Athena savaş stratejisi, Hera rahmet, Apollon ışık, Artemis okçuluk, Hades yer altı ve Hermes hırsızlıktan sorumlu ilah ve tanrıçalardı.
Bu rabler; pek çok ahlaki zafiyeti olan, birbirlerinin kuyusunu kazan, annesini öldüren, kötülük için işbirlikleri yapan, elhasıl makus insanlardaki çabucak bütün defoları bünyeleri barındıran tiplerdi. M.Ö. 500’üncü yıllarda Yunan yarımadasındaki toplumlarda, bu inanç karmaşası hakimdi.
Atina’ya yüksek bir zirveden bakan bu tapınak, tıpkı vakitte devletin hazinesi olarak da kullanılıyordu. Kent devletinin (Polis) yöneticileri, ‘tanrılara adak’ ismi altında halktan değerli bağışlar toplayıp, burada saklıyorlardı. Yeniden savaşlardan elde edilen ganimet ile halktan toplanan vergiler de Partenon’da koruma ediliyordu.
Eski Yunan’ın birinci evrelerinde, karanlık tarihi devirlerinde, burada yaradanlara insan kurban edildiği de görülmüştü. Antik Yunan ilahlarına ve bu rabler etrafında oluşan din/lere dair şeyler ise söylence, masal, şiir ve destanlar aracılığıyla günümüze kadar gelebilmişti.
Antik Yunan’daki dini anlayışa dair kapsamlı bilgiler İzmirli Homeros’un ‘İlyada’ ve ‘Odysseia’ isimli destanlarıyla Atinalı Apollodorus’un ‘Bibliotheca’sında yer almaktaydı. Bu yazınlar bir nevi ‘antik Yunan ilmihali’ydi.
“Yunan Tanrıları”nın yerine minare dikmiştik”
Partenon’la ilgili enteresan bir ayrıntı ise bölgede Osmanlı egemenliğinin başlamasının akabinde yaşanmıştı. Osmanlılar, 1430’da Selanik’i, peşi sıra da bütün Yunan coğrafyasını ele geçirmişti. Osmanlılar, Yunan ilahlarına tapınma için yapılan Parthenon’u mescide çevirmişler, 1456 yılında da buraya bir minare inşa etmişlerdi. Balkanlara yapılan akınlarda Türkler burayı cephanelik olarak da kullanmıştı.
Venedikliler; 1687’de caminin olduğu yeri top atışına tutmuş, daha sonra büsbütün ele geçirmiş, akabinde minareyi yıkmışlarsa da sonrasında bölgeyi terk etmek zorunda kalmışlardı.
“Küçük Asya Felaketi’ni hâlâ unutamadılar”
Yunan isyanı sırasında Atina’daki Partenon’a saklanan asiler, kentteki Osmanlı güçlerine buradan saldırmıştı. Yunanlılar, 1821’de Müslüman Türklere yönelik kanlı bir etnik paklık başlatmış, nihayet 1832’de de bağımsızlığını ilan etmişti. Bağımsızlık, büyük ölçüde Fransa, Rusya ve İngiltere’nin hem etnik paklığa hem de Osmanlı ile savaşa takviye vermeleriyle gerçekleşmişti.
Yunanistan’daki ‘Megalo İdea’ takıntısının tohumları da bu periyotta ekilmişti. Yunanistan’ın I. Dünya Savaşı’nın akabinde Anadolu’yu istila teşebbüsü de tekrar bu takıntıyla ortaya çıkmıştı.
Hikâye, Yunanlılar açısından tam bir felaketle sonuçlanmıştı. ‘Felaket’ sözü şahsen Yunanlılar tarafından bulunmuştu. Anadolu’daki mağlubiyet Yunanistan’da hâlâ ‘Mikrasiatiki Katastrofi’ (Küçük Asya Felaketi) olarak anılmakta.
“Dini ritüelleri de, toplumsal davranışları da tuhaftı”
Pagan Yunanlar, günlük hayatlarında birbirinden batıl, tuhaf inanç, ritüel ve ömür pratiklerine sahipti.
Ölülerin ruhlarını taşıdıklarına inandıkları için fasulye yemezlerdi. Tiyatroyu, adeta bir tapınma merasimine dönüştürmüşlerdi. Birtakım tiyatrolar, 15 bin seyirci kapasiteliydi. Tribünler tıka basa dolar, sahnedeki oyuncular, yüzlerinde maskelerle antik Yunan dininden izler taşıyan söylenceleri oynarlardı.
Tişört’ü Yunanlılar bulmuştu. Bayanlar da, erkekler de çoğunlukla kolsuz tişörtler giyerlerdi. Köleler ise bu giysiyi giyemezlerdi, onlar yalnızca peştemalle yetinmek zorundaydılar. Yunanlar, Olimpiyat oyunlarını, ilah Zeus’u bağlılıklarını sunmak için başlatmışlardı.
M.Ö. 776’da, Olympia kentinde birinci Yunan Olimpiyatı düzenlenmişti. Yarışlar erkekler ortasında geçiyordu ve anlamsız bir biçimde iştirakçilerin çırılçıplak gayret etmesi kaidesi vardı. Antik Yunan sakinlerinin çıplaklık takıntısı yalnızca spor şovlarıyla de hudutlu değildi. Birçok Yunan çıplak çalışırdı.
Bugün ‘lise’ olarak çevrilen ‘gymnasium’ sözü de ‘çıplak idman okulu’ manasına gelen Yunanca ‘gymnasion’ dan türetilmişti. Asırlardır dünyanın her tarafında hakaret olarak kabul edilen ‘orta parmak’ hareketini bulanlar da Yunanlardı. Bu ortada, Noel Baba’nın kökenleri de antik Yunan’daydı.
“Zombilere inanıyorlardı”
Eski Yunanlılar zombilere inanır ve ölülerin mezarlarından çıkmaması için önemli tedbirler alırlardı. Yine dirileceği düşünülen cinayet kurbanları, genetik bozuklukları olanlar ve daha pek çok küme için ‘geri gelir’ diye düşünüyorlardı. Bu beşerler defnedilmeden evvel ya yakılıyor ya da modüllere ayrılıyor, sonra da ‘kalkmamaları’ için üzerlerine ağır taşlar yığılıyordu.
Eski Yunanlılar, pedofiliyi utanılacak bir şey olarak görmezlerdi. Hatta, suçsuz çocuğun babası, yaşlı erkeği kendisi seçerdi. İnanışlarına nazaran, Olympos‘taki rabler da birebirini yapmaktaydı. Antik Yunan’da azap yaygın bir cezalandırma sistemiydi. Bunların içerisinde birisi ise inanılmaz acımasızlıkta bir düzenekti. Kurbanlar, bronz bir boğanın içine yerleştiriliyor, sonra da boğanın altında ateş yakılıyordu. Eski Yunanistan’da lezbiyenlik yaygındı.
Hatta, Midilli adasının eski ismi ‘Lesbos’ du. Anadolu’daki ana tanrıça Kıbele’ye tapan bayanlar içerisinde ömrünü yalnızca hemcinsleriyle geçirme eğiliminde olanlar, Lesbos adasında toplanıyorlardı. Antik Yunan’da ‘erkek fahişelik’ de vardı.
“Antik Yunan’ aslında koca bir yalan”
Bütün bu tarihî gerçeklere karşın ‘antik Yunan’ aslında pek çok noktada kurmaca bir tarihe ve hak edilmemiş bir övgüye sahip. Öykü de çok eskilerde değil, 1700’lerin sonlarında ortaya çıkmıştı.
Temelinde ise ‘uygarlık öncülüğünü Batı merkezli oluşturma’ takıntısı yatmaktaydı. İngiliz tarihçi Martin Bernal, kaleme aldığı “Kara Atena: Eski Yunan Uydurmacası Nasıl İmal Edildi” isimli kitabında, bu sapma ve saptırmayı ayrıntılı bir formda anlatmıştı.
Çok özet olarak antik Yunan / Batı, aslında pek çok inanç ile kültürel ve teknik bilgiyi Asya ve Afrika’dan almıştı. Lakin coğrafik keşiflerle başlayan sömürgecilikle birlikte, Batı kentlerinde ‘en üstün biziz’ fikri aydınlar ortasında yaygınlaşmaya başlamıştı.
Hal bu türlü olunca da Batı için öbür coğrafyalardan bedeller almış olmak kabul edilemezdi. Zira bu kabul edilirse ya çekik gözlülerden, esmerlerden ya da derisi siyah olanlardan etkilenmiş olacaklardı.
İlericiliğin tek kaynağı: Batı
Oysa ‘Batılı; beyaz, akıllı ve uygundu. İlericiliğin tek bir kaynağı vardı, o da Batı’ydı. Bundan ötürü da Batılı aydınlar, tarihi olduğu üzere kabul etmek yerine yeni bir tarih yazmayı tercih etmişlerdi. ‘Yunan medeniyeti ve bunu gerçekleştiren ‘beyaz adam’ miti bu türlü oluşturulmuştu. ‘Kara Atena’da, Avrupa’nın üstünlüğünün kanıtı olarak sunulan bu medeniyetin, aslında yüklü olarak Mısır ve Fenike kökenli olduğu örnekleriyle ortaya konulmaktaydı. Lakin mezkur etkilenmeyi zûl addeden Batılı baş, bunun yerine kuzeyden gelen Arî ırk uydurmacasını ortaya atmıştı.
Oysa antik Yunan’dan Heredot bile, Tarihinde alfabe ve ilah isimlerini Fenikelilerden aldıklarını anlatıyordu. Yunan mitolojisinin büyük kısmının Mısır kaynaklı olduğu da yeniden Tarihte lisana getirilmişti. Bu ortada İyon (Yunan) sözü bile, kök olarak Yunanca değildi. Mısır, Pers ve Sami lisanlarında ‘İyon’ sözü ‘Yunan’ manasında kullanılıyordu.
“Irkçılık, antik Yunan’da revaçtaydı”
Bu ortada Batı dünyası, ırkçılık yaparak ırkını “ileri, yanlışsız, güzel” göstermenin temellerini de yeniden antik Yunan’da bulmuştu.
M.Ö. 322’de ölen Aristoteles, “Soğuk bölgelerde ve Avrupa’da yaşayan ırklar, cüret ve tutku doludur. Asya ırkları ise yürek ve irade gücünden mahrumdur. Coğrafik bakımdan tam orta yerde bir pozisyon işgal eden Helen ırkı ise her iki tarafın da en uygun istikametlerini almıştır. O nedenle diğerlerini yönetme yeteneğinde olmaya devam etmişlerdir.” diye yazmıştı.
Aristoteles, ırksal üstünlüğü iklim şartlarına bağlamış ve antik Yunan’ın başka halkları yönetme hakkı olduğunu ileri sürmüştü. Bir de ‘ırk çizelgesi’ hazırlamıştı.
“Siyah ırk, çizelgenin en altında bulunuyordu”
Bu çizelgeye nazaran en üstte beyaz ırk, altında sarı ırk, en altta da siyah ırk yer alıyordu.
Aristoteles’ten 2100 yıl sonra yaşayan Fransız diplomat Arthur de Gobineau (ö. 1882) , bu art planı ‘İnsan Irklarının Farklılığı Üzerine Denemeler’ isimli kitabında güzelce fütursuz hale getirmişti:
“Siyah cins, en aşağıdadır ve merdivenin tabanında bulunur. En ilkel biçimindeki hayvanca karaktere sahiptir. Sarı ırk, uyuşuktur, aptal, güçsüz ve dik başlıdır.’ Bir öbür Fransız Georges Cuvier ise Zenci ırkı, gözle görülür bir formda maymun soyuna yakındır. Onların meydana getirdiği sürüler tam bir barbarlık aşamasındadır” diyordu.
– Erin Kelly, “Batı Uygarlığının Kurucularının Garip Tarafını Ortaya Çıkaran 33 Antik Yunan Gerçeği” , allthatsinteresting.com, 9 Ağustos 2018
– İlkay Aydın, “Kara Atena: Eski Yunan Uydurmacası Nasıl İmal edildi?” ekstrembilgi.com, 2016
– “Antik Yunanistan Hakkında 10 Gerçek”, National Geographic, natgeo.com